ดีปลีคืออะไร?

ดีปลี (Piper retrofractum) เป็นไม้เถาในวงศ์พริกไทย มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ผลมีลักษณะเรียวยาว ผิวขรุขระคล้ายพริกแต่ไม่เผ็ดจัด โดยผลและรากสามารถนำมาใช้ในอาหารไทยและยาสมุนไพรแผนโบราณได้

สรรพคุณของดีปลี

ช่วยระบบทางเดินอาหาร: ใช้เป็นยาขับลม ช่วยเจริญอาหาร แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ และจุกเสียด
บรรเทาอาการทางเดินหายใจ: ใช้แก้ไอ เจ็บคอ หอบหืด และเป็นยาขับเสมหะ พบบ่อยในตำรับยาน้ำแก้ไอแบบไทยโบราณ
ลดปวด: มีฤทธิ์ต้านการอักเสบบางส่วน ใช้แก้ปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ หรือปวดฟันเล็กน้อย
สมุนไพรฤทธิ์ร้อน: ในตำรับไทยและอายุรเวทถือเป็นสมุนไพรช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตและบรรเทาอาการเย็นชา
ต้านอนุมูลอิสระและเชื้อจุลชีพ: มีสารออกฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและเชื้อจุลชีพบางชนิด (จากการศึกษาในห้องปฏิบัติการ)
ควบคุมระดับน้ำตาล: งานวิจัยในสัตว์บางชิ้นพบว่าช่วยลดน้ำตาลในเลือดได้ (แต่ยังไม่มีข้อมูลมากในคน)
เสริมสมรรถภาพ: พบในตำรับยาบำรุงร่างกายบางตำรับ

ข้อควรระวังและผลข้างเคียง

โดยทั่วไปปลอดภัยในปริมาณที่ใช้ปรุงอาหารหรือยาสมุนไพร แต่ถ้าใช้ในปริมาณมากหรือเข้มข้น อาจระคายเคืองกระเพาะหรือทำให้ปวดท้องได้
หญิงตั้งครรภ์/ให้นมบุตร: ขาดข้อมูลความปลอดภัย ควรจำกัดปริมาณหรือหลีกเลี่ยง
โรคกระเพาะ/กรดไหลย้อน: อาจทำให้อาการกำเริบในบางราย
อาจมีผลต่อการดูดซึมยา: เช่นเดียวกับพริกไทยดำ อาจเพิ่มการดูดซึมยาบางชนิด ควรปรึกษาแพทย์หากใช้ยาประจำ

ดีปลี (Piper retrofractum) เป็นสมุนไพรไทยที่มีบทบาททั้งในอาหารและการแพทย์แผนโบราณ ใช้บำรุงระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินหายใจ มีฤทธิ์ร้อนและช่วยบำรุงร่างกาย ข้อมูลวิจัยสมัยใหม่สนับสนุนคุณสมบัติบางประการเช่นต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ และต้านจุลชีพ แต่ควรใช้ในปริมาณเหมาะสม ไม่ควรใช้มากเกินไปโดยเฉพาะในผู้ที่มีโรคกระเพาะหรือระบบทางเดินอาหารระคายเคืองง่าย