รากช้าพลูคืออะไร
รากช้าพลู (Piper sarmentosum) คือส่วนรากของพืชใบเขียวที่เรานิยมรับประทานในเมี่ยงคำ
แม้ใบจะเป็นที่รู้จักในเมนูอาหารไทย แต่ในตำรับยาแผนไทยกลับนิยมใช้ส่วนรากในการรักษาอาการต่าง ๆ
พืชชนิดนี้อยู่ในวงศ์เดียวกับพริกไทย จึงมีรสซ่าเล็กน้อย แต่ไม่เผ็ดจัด
สรรพคุณของรากช้าพลู
- บรรเทาปวดกล้ามเนื้อและข้อ: ใช้เป็นยาบรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดข้อ และเคล็ดขัดยอก นิยมตำพอก หรือ ต้มน้ำดื่ม
- ลดบวม ลดการอักเสบ: ใช้ลดอาการบวม อักเสบ เคล็ดขัดยอก หรือฟกช้ำ
- กระตุ้นการไหลเวียนโลหิต: ตำรายาไทยเชื่อว่าช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดในจุดที่ใช้
- ต้านอนุมูลอิสระและแบคทีเรีย: มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและแบคทีเรียบางชนิด
- บรรเทาอาการระบบทางเดินหายใจ: บางตำรับใช้บรรเทาอาการไอ เจ็บคอ หรือหอบหืดเล็กน้อย
- ขับปัสสาวะอ่อน ๆ: ช่วยขับปัสสาวะ แก้กระเพาะปัสสาวะอักเสบเล็กน้อย
ข้อควรระวังและผลข้างเคียง
- ปลอดภัยในปริมาณที่ใช้ตามตำรับยา: ใช้ในแพทย์แผนไทยมานาน แต่ยังไม่มีงานวิจัยด้านความปลอดภัยสมัยใหม่มารองรับมากนัก
- หญิงตั้งครรภ์/ให้นมบุตร: ข้อมูลงานวิจัยสมัยใหม่ยังมีน้อย ควรหลีกเลี่ยง เว้นแต่แพทย์แนะนำ
- ระคายเคืองผิว: ในบางรายอาจเกิดอาการระคายเคืองหรือผื่นเมื่อใช้พอกผิวหนัง
- อาการแพ้: ผู้ที่แพ้พืชตระกูลพริกไทยควรหลีกเลี่ยง
- อาจมีปฏิกิริยากับยา:ควรปรึกษาแพทย์หากใช้ยาประจำอยู่ เพราะหลักฐานทางวิชาการที่มีอยู่ในปัจจุบันยังไม่เพียงพอ
รากช้าพลู (Piper sarmentosum)เป็นสมุนไพรพื้นบ้านไทยที่นิยมใช้ในการบรรเทาอาการปวด ลดบวม และส่งเสริมการไหลเวียนโลหิต มีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์บางส่วนสนับสนุนฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและต้านเชื้อแบคทีเรีย อย่างไรก็ตาม ไม่ควรใช้ในปริมาณเกินขนาด และควรหลีกเลี่ยงในหญิงตั้งครรภ์หรือผู้ที่มีอาการแพ้